Kinderen van ouders met een licht verstandelijke beperking (LVB)
Veel gezinnen waarvan één of beide ouders een licht verstandelijke beperking hebben, hebben te maken met problemen op meerdere levensgebieden (ook wel: multiproblematiek). Kinderen in deze gezinnen lopen fors meer risico om te maken te krijgen met geweld of verwaarlozing.
En dan gaat het toch weer mis…
De vorige keer dat je het kind sprak, ging het de goeie kant op. De ouders zijn hard aan het werk om hun problemen op te lossen en stukje bij beetje groeit het vertrouwen dat het misschien weleens goed zou kunnen komen met dit gezin. En dan ineens gaat het toch weer mis…
Praten met kinderen met autisme
Kinderen met een stoornis in het autismespectrum (ASS, in de volksmond: autisme) kun je niet over één kam scheren. De ernst van de ASS en de beperkingen die daaruit voortvloeien verschillen heel erg per kind. ASS komt bovendien voor in combinatie met alle variaties in intelligentie: van hoogbegaafd tot verstandelijk beperkt en alles daartussenin.
Het blijven kinderen
Kinderen in onveilige thuissituaties voelen zich vaak te weinig gezien, gehoord en geholpen. Je kunt een groot verschil maken voor een kind als je de tijd neemt voor zijn verhaal en hem betrekt bij stappen en besluiten die hem aangaan. Luisteren, informatie geven en iets doen met de input die het kind geeft, maken dat een kind zich serieus genomen voelt.
Hoe moet dat nou in de vakantie?
Voor kinderen in een onveilige thuissituatie betekent de zomervakantie vaak juist méér dan minder stress. De veilige haven van school en vrienden valt grotendeels weg en ook wij als professionals die betrokken zijn bij een gezin gaan vaak een aantal weken met vakantie.
Fantasie of niet?
‘Soms twijfel ik of het echt waar is wat dit meisje vertelt, of dat ze het verzonnen heeft.’ ‘Jonge kinderen halen fantasie en werkelijkheid door elkaar. Hoe weet ik dan of het klopt wat een kind vertelt?’ ‘De ouders zeggen ook dat hij een rijke fantasie heeft, dus nu weet ik niet of ik zijn verhaal wel moet geloven.’
Emoties accepteren – gemakkelijker gezegd dan gedaan
Het klinkt als een open deur: accepteer de emoties van het kind. En toch gebeurt het in de praktijk lang niet altijd. Als mens en als volwassene vinden we het soms erg moeilijk om intense emoties van kinderen (ook van volwassenen trouwens) te verdragen.
Is een gesprek niet te belastend?
Eén van de vragen die ik regelmatig krijg van professionals is of je wel altijd in gesprek moet gaan met kinderen. Is het soms niet te belastend? En als je dan in gesprek gaat: hoe doe je dat dan zonder het kind verder te beschadigen?
Hulpmiddelen inzetten bij gesprekken met kinderen
Gesprekken over onveiligheid in de thuissituatie kunnen erg moeilijk zijn voor kinderen. Loyaliteit, schuldgevoelens, schaamte, angst, verdriet en andere emoties maken deze gesprekken ingewikkeld en beladen. Ook is voor kinderen de setting van een één-op-één gesprek lang niet zo vanzelfsprekend als voor volwassenen. Tegenover elkaar zitten om te praten, kan voor kinderen heel ongemakkelijk aanvoelen.
Kinderen met een verstandelijke beperking: is praten een optie?
Als kinderen een verstandelijke beperking hebben, kun je dan wel met ze praten over (signalen van) kindermishandeling? Belasten we ze daarmee niet teveel? Zijn hun uitspraken wel betrouwbaar? Deze en andere vragen kunnen je ervan weerhouden om het gesprek met deze kinderen aan te gaan. Daar wil ik graag verandering in brengen.
Als er iets ergs is gebeurd, wat zeg je dan?
Als een kind iets ingrijpends heeft meegemaakt, is het fijn als er mensen zijn die ernaar vragen. Zeker wanneer het kind denkt of weet dat jij op de hoogte bent, kan het zich heel eenzaam of onveilig voelen wanneer je er niet over praat.
En als de ouders geen toestemming geven?
Daar zit je dan met je goeie voornemens. Je wilt het kind betrekken bij wat er gebeurt en bent benieuwd naar hoe hij zijn situatie beleeft. Je wilt hem graag de gelegenheid geven om daarover te vertellen. Maar zijn ouders willen pertinent niet dat je met hun kind(eren) spreekt. Wat nu?