Praten met pubers over kindermishandeling

Waar moet je op letten als je in gesprek gaat met een jongere die (vermoedelijk) te maken heeft met kindermishandeling? Hoe win je het vertrouwen als je voor die jongere al de zoveelste hulpverlener bent? Wat kun je de jongere zelf laten bepalen en wanneer neem je de verantwoordelijkheid van ‘m over?

Dit soort vragen krijg ik weleens tijdens trainingen. Doorgaans zijn de tips uit mijn blogs toepasbaar op gesprekken met kinderen van alle leeftijden. Toch verdient deze doelgroep specifieke aandacht. Enerzijds omdat jongeren al meer levenservaring hebben dan jonge kinderen (en die dus van invloed is geweest op hun ontwikkeling). Anderzijds vanwege de kwetsbare levensfase waarin ze zich bevinden, waarin de ontwikkeling van de eigen identiteit en het denken over en vormgeven van de toekomst centraal staan.

Zonder hier een heel college te geven over de ontwikkeling van pubers, wil ik graag een aantal praktische tips met je delen, die je kunnen helpen in de gesprekken met hen over hun onveilige thuissituatie.

  • Toon respect. Pubers voelen zich vaak kwetsbaar, zeker als ze hun gevoelens met je delen. Behandel de jongere én zijn gevoelens met respect.
  • Neem de tijd voor emoties. Pubers ervaren vaak intense emoties. Onderzoek samen met de jongere wat er achter de primaire emotie schuilgaat. Boosheid en verdriet zijn vaak nog maar het topje van de ijsberg…
  • Reageer eerlijk en met empathie op een verzoek tot geheimhouding. Hoe ouder een kind is, hoe meer het zich bewust is van de mogelijke gevolgen van een gesprek met jou. Toon begrip voor eventuele angsten en weerstanden op dit gebied. In dit blog schreef ik nog meer tips voor omgaan met een verzoek tot geheimhouding.
  • Stimuleer de zelfstandigheid. Vraag wat de jongere ziet, vindt en wil. Bespreek wat de jongere zelf kan doen en wat jij gaat doen met wat de jongere jou vertelt. Wanneer er sprake is van grote kwetsbaarheid en/of acuut gevaar, neem je uiteraard de verantwoordelijkheid van hem over.
  • Blijf beschikbaar. Jongeren kunnen juist na een gesprek erg gevoelig zijn voor jouw oordeel over hen of hun situatie. Laat op elk moment dat je de jongere treft even merken dat je je herinnert waar jullie het over hebben gehad en dat het oké is.

Voor een goed gesprek met jongeren is contact van mens tot mens onmisbaar. Met een blik van verstandhouding of de vraag hoe het ervoor staat, kun je echt verschil maken. Ook humor of een terugkerend onderonsje kunnen goed werken. In het Praktijkboek praten met kinderen over kindermishandeling vind je in hoofdstuk 11 uitgebreide uitleg en tips voor leeftijdsgericht communiceren.

Gerelateerde Tips

Ook als je niks kunt doen, kun je veel betekenen

Een kind waarmee het steeds slechter lijkt te gaan, terwijl de wachtlijst voor hulp alleen maar oploopt. Geweld dat na een melding bij Veilig Thuis gewoon doorgaat. Een jongere die geen hulp wil en die ervoor kiest om de situatie ‘uit te zitten’ totdat hij uit huis gaat....

Hulpmiddelen inzetten bij gesprekken met kinderen

Gesprekken over onveiligheid in de thuissituatie kunnen erg moeilijk zijn voor kinderen. Loyaliteit, schuldgevoelens, schaamte, angst, verdriet en andere emoties maken deze gesprekken ingewikkeld en beladen. Ook is voor kinderen de setting van een één-op-één gesprek lang niet zo vanzelfsprekend als voor volwassenen. Tegenover elkaar zitten om te praten, kan...

Als er iets ergs is gebeurd, wat zeg je dan?

Als een kind iets ingrijpends heeft meegemaakt, is het fijn als er mensen zijn die ernaar vragen. Zeker wanneer het kind denkt of weet dat jij op de hoogte bent, kan het zich heel eenzaam of onveilig voelen wanneer je er niet over praat....