‘Wat als een kind niet wil dat ik zijn ouders erbij betrek, omdat hij verwacht dat hij dan in elkaar wordt geslagen?’ ‘Als een kind me vertelt over seksueel misbruik door zijn vader, hoe ga ik daarover met deze vader in gesprek?’ ‘Hoe confronteer ik ouders met mijn vermoedens van PCF/ Münchhausen by Proxy?’ Deze en soortgelijke vragen krijg ik regelmatig in trainingen. Hierbij mijn tips:
- Doe niets op eigen houtje! Juist wanneer je weet of vermoedt dat er een ernstige vorm van kindermishandeling speelt, is het van belang om samen met deskundigen te bepalen wat de eerstvolgende stap wordt. Afhankelijk van je functie benader je daarvoor Veilig Thuis, de politie en/of de Raad voor de Kinderbescherming. Samen met hen en op basis van o.a. de informatie van het kind probeer je in te schatten wat het risico van de te nemen stap is voor de veiligheid van het kind.
- Waarborg de fysieke veiligheid van het kind op korte termijn. Soms is het nodig om eerst het kind in veiligheid te brengen voordat er met de ouders wordt gesproken. Zo kan Veilig Thuis bijvoorbeeld kiezen voor een (extra) gesprek op school in plaats van bij het kind thuis en kunnen zij het kind vragen waar het eventueel een paar dagen kan logeren. De burgemeester/ de politie kan een tijdelijk huisverbod opleggen voor de agressor. In spoedsituaties kan de Raad voor de Kinderbescherming een kinderrechter vragen om een voorlopige ondertoezichtstelling en (acute) uithuisplaatsing.
- Bespreek met het kind wat er gebeurt en waarom. Wanneer een kind je heel verontrustende dingen heeft verteld, is de kans groot dat het bang is voor wat er gaat gebeuren na het gesprek met jou. Vertel het kind steeds wat de eerstvolgende stap is die je gaat nemen. Beloof dat je niets doet zonder het kind daarvan op de hoogte te brengen (en hou je aan die belofte!)
- Volg wetten en regels. Juist wanneer de situatie ernstig is, is het van belang om zorgvuldig te handelen. Allereerst ten behoeve van de fysieke veiligheid van alle betrokkenen, maar ook omdat sommige ouders een klacht indienen of naar de rechter gaan. In dat geval komt het erop aan dat je kunt aantonen dat je geheel volgens de wet hebt gehandeld.
- Zorg voor jezelf. Wanneer je betrokken bent bij dit soort heftige verhalen, gaat je dat niet in je koude kleren zitten. Zorg dus óók goed voor jezelf! In dit blog geef ik daar tips voor.
Bij ingewikkelde en/of gevaarlijke situaties is het belangrijkste om alles in overleg te doen, zodat de verantwoordelijkheid (gevoelsmatig en in werkelijkheid) niet alleen op jouw schouders rust. Daarmee hou je het langer vol en kun je uiteindelijk het kind beter helpen.
