Als een kind iets ingrijpends heeft meegemaakt, is het fijn als er mensen zijn die ernaar vragen. Zeker wanneer het kind denkt of weet dat jij op de hoogte bent, kan het zich heel eenzaam of onveilig voelen wanneer je er niet over praat.
Toch vinden veel professionals dat lastig. Vlak na een ingrijpende gebeurtenis wil je het kind niet teveel belasten. Ook wil je hem niet dwingen om te praten over iets dat misschien wel traumatisch voor hem was. Tips om zorgvuldig om te gaan met kinderen die iets ingrijpends hebben meegemaakt:
- Benoem wat je weet. Vertel er ook bij van wie je dat weet en waarom, om te voorkomen dat het kind de indruk krijgt dat Jan en Alleman over hem praat. Bijvoorbeeld: Ik heb gehoord dat er gisteravond laat politie bij jullie thuis was, omdat papa en mama hele erge ruzie hadden. De politie heeft dat aan ons doorgegeven, zodat ik met jou en met papa en mama kan bespreken hoe het beter kan gaan bij jullie thuis.
- Geef extra aandacht. Vraag hoe het met het kind gaat na wat er gebeurd is. Vraag hoe het was om dit mee te maken. Misschien wil het kind vertellen wat er precies gebeurde, misschien niet. Daarnaast kun je ook op andere manieren steun geven, zoals door troost, een complimentje of door samen iets leuks te doen.
- Wie mag het weten? Bespreek of het kind het fijn vindt dat anderen op de hoogte zijn. Bijvoorbeeld de juf of de kinderen uit de klas. Hoe zou je het vinden als we ook aan je juf vertellen wat er is gebeurd? Ze kan dan wat meer op jou letten, of je verdrietig bent bijvoorbeeld. Stem met het kind af wat hij precies wel en niet wil delen met anderen.
- Respecteer de grenzen van het kind. Dwing het kind niet om over de gebeurtenis te praten als hij dat niet wil. Misschien wil hij er op het ene moment wel over praten en op het andere moment niet. Of wel met iemand anders, maar niet met jou. Respecteer dat. Als de spanning hoog oploopt, help het kind dan kalmeren.
- Kom er zelf op terug. Vraag in de periode erna ook regelmatig actief naar hoe het met het kind gaat. Hoe vaak denkt het kind aan wat er is gebeurd? Wat denkt hij op zo’n moment? Hoe voelt hij zich dan? Hoe voelt hij zich nu? Kinderen beginnen er niet gauw zelf over, maar vinden het vaak wel fijn om een luisterend oor te vinden. Op die manier kun je ook in de gaten houden of het kind misschien vragen heeft of last heeft van traumaklachten.
Als een kind iets ingrijpends heeft meegemaakt, let er dan altijd op hoe het na een paar weken met hem gaat. Als het kind dan (nog steeds) last heeft van slecht slapen, prikkelbaarheid, hevige emoties of andere traumaklachten, organiseer dan passende traumabehandeling. Blijf intussen beschikbaar en steunend voor het kind, rekening houdend met het traumabrein.
Meer lezen? In het Praktijkboek praten met kinderen over kindermishandeling vind je veel informatie, tips en voorbeelddialogen. Op zoek naar een hulpmiddel om kinderen (meer) grip te geven op het traject van jeugdbescherming? Check het Praatboek! Specifiek voor kinderen die gevlucht zijn is er het werkboek Veerkracht, over trauma en wat dat kan doen met jezelf en je ouders én wat kan helpen om je weer veerkrachtiger te voelen.
