Een kind dat gaandeweg het gesprek steeds drukker wordt, moet huilen of juist dichtklapt; praten over narigheid thuis kan erg moeilijk zijn voor kinderen. Soms merk je aan kinderen dat ze gespannen zijn bij binnenkomst of zie je tijdens het gesprek de spanning oplopen.
Ook al doe je er alles aan om het gesprek in een zo prettig en veilig mogelijke sfeer te laten verlopen, toch raken kinderen soms gespannen, bijvoorbeeld doordat ze niet weten wat er gaat gebeuren met wat ze je vertellen, door angst voor de gevolgen of omdat hun trauma wordt getriggerd door erover te praten.
Wat kun je doen als je tijdens het gesprek spanning opmerkt bij een kind?
- Benoem wat je aan het kind ziet en laat ook iets van jezelf zien. Ik zie dat je steeds harder wiebelt op je stoel. Vind je het spannend om hierover te praten? Maak rustig contact en laat daarbij ook iets van jezelf zien. Zeg bijvoorbeeld dat je sommige gesprekken zelf ook wel spannend vindt, dus dat je het wel snapt. Of door te vertellen wat jij altijd doet als je iets spannend vindt en te vragen wat het kind kan helpen.
- Zoek afleiding. Als de spanning oploopt, laat de inhoud van het gesprek dan even voor wat het is en zoek afleiding, zodat de spanning kan zakken. Concentreer je bijvoorbeeld even op hoe mooi het legokasteel al wordt waar je samen aan aan het bouwen was, haal samen een glaasje water (of een ijsje), ga even naar buiten of vertel iets grappigs over je kat.
- Vraag óók naar fijne dingen. Zorg ervoor dat er voldoende ‘lucht’ in het gesprek komt, door ook te vragen naar leuke dingen, naar wat er goed gaat thuis, wanneer het gezellig is, welke fijne dingen ze samen doen, naar huisdieren, hobby’s of vrienden.
- Vraag naar vertrouwde steunfiguren: hoe zou je moeder/ meester/ beste vriendin/ hond je helpen als die nu hier was? Misschien kun jij op dit moment ook wel zoiets doen voor of met het kind. Of ligt er een (andere) knuffel die het kind mag vasthouden. Of misschien helpt het al om eraan te denken hoe het zou zijn als die vertrouwde persoon nu hier was.
- Stop op tijd. Soms is het genoeg. Of al teveel. Dan kun je het gesprek beter stoppen en er (indien mogelijk) nog een andere keer op terugkomen. Als het kind in paniek is, focus dan samen met het kind op zijn ademhaling, zijn voeten op de grond, en geef hem iets zachts om vast te houden, zolang als dat nodig en prettig is voor het kind. Niet alles hoeft in één gesprek en niet alles kan op een gepland moment besproken worden. Neem de grenzen van het kind serieus.
Meer lezen over het voeren van gesprekken die spannend kunnen zijn voor kinderen? In het Praktijkboek praten met kinderen over kindermishandeling vind je nog veel meer tips en praktijkvoorbeelden.
