Hoe hou je je oordeel buiten het gesprek?

Het is vaak erg moeilijk voor een kind om te praten over gevoelens en gebeurtenissen waar het zich voor schaamt of die mogelijk een negatief beeld geven van zijn ouders. Jouw oordeel kan een kind het gevoel geven dat je hem of zijn ouders niet begrijpt of zelfs afwijst. Ook kan het ervoor zorgen dat het kind zijn verhaal aanpast aan wat hij denkt dat jij wilt horen.

Veel mensen zijn het er dan ook over eens: als je met een kind praat over zijn (nare) ervaringen is het van belang om zonder oordeel te luisteren. In de praktijk is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Juist in deze gesprekken word je regelmatig geconfronteerd met je eigen normen en waarden over wat goed en belangrijk of juist schadelijk is voor een kind.

Als je je ervan bewust bent, lukt het meestal wel om geen mening uit te spreken over de ouders of de beleving van het kind. Maar onbewust laten we toch vaak ons oordeel doorschemeren in onze woorden, mimiek of de toon waarop we iets zeggen. Onderstaande tips kunnen je helpen je oordeel buiten het gesprek te houden:

  • Neutrale ontvangst. Probeer belangstellend te reageren op wat een kind je vertelt, zonder jouw mening of emotie te laten doorklinken.
  • Doorvragen op de beleving van het kind. Soms zijn we, bijvoorbeeld vanuit de intentie om een kind gerust te stellen, geneigd om zaken te bagatelliseren of er onze eigen kleuring aan te geven. Als een kind zegt ‘dat durf ik niet’, wees dan benieuwd waar het kind precies tegenop ziet. En ook als een kind iets zegt als ‘ik wou dat papa dood was’, help je het gesprek (en het kind) verder door te vragen wat daar fijn aan zou zijn.
  • Benoem wat je merkt aan het kind. Als een kind nare dingen vertelt, wil je ook graag je betrokkenheid tonen. Wees er alert op dat je geen zaken of gevoelens invult voor het kind. In plaats daarvan kun je benoemen wat je aan een kind ziet of hoort en er een open (!) vraag over stellen.
  • Neem de maatschappelijke norm als uitgangspunt. Soms wil je een kind iets meegeven over zijn situatie. In plaats van jouw persoonlijke mening te geven, kun je in zo’n geval de maatschappelijke norm uitspreken. Bijv.: ‘ouders mogen hun kinderen niet slaan’ of ‘als iemand aan je zit terwijl je dat niet wilt, dan is dat niet jouw schuld’.
  • Neutrale uitleg geven. Het kan een uitdaging zijn om uit te leggen waarom je bepaalde stappen gaat ondernemen, zonder dat je bijvoorbeeld de ouders afvalt. Hou je uitleg daarom wat algemener, maar wel concreet. Bijv.: ‘het is belangrijk voor kinderen dat er iemand is die op ze let, zodat je elke dag te eten krijgt en aan iemand kunt vertellen als je iets leuks of naars hebt meegemaakt. Daar gaan we jou en jouw ouders bij helpen’.

Wat doe jij om jouw oordeel buiten het gesprek te houden?

Gerelateerde Tips

Als je gezicht een open boek is

Kinderen die gewend zijn hun omgeving voortdurend te scannen op (on)veiligheid, hebben grote voelsprieten voor oordelen, afkeuring en de mate waarin de ander zijn verhaal aankan....

Praten met kinderen over seksueel misbruik

In de categorie praten met kinderen over kindermishandeling is praten over seksueel misbruik misschien wel het allermoeilijkst. Voor kinderen zelf, maar ook voor professionals. De belangrijkste tips: durf te zien en durf te luisteren....
wat kun je wel doen?

Wat kun je wél doen?

Als er grote dingen aan de hand zijn, kunnen kleine dingen het verschil maken. Hoe hou je vol als je het gevoel hebt dat je maar weinig kunt betekenen?...