De scholen zijn weer open. De meeste kinderen gaan weer, voltijds danwel in deeltijd, naar school. Dat is voor de meeste kinderen heel fijn en ook in gezinnen die het moeilijk hebben kan dit veel lucht geven ten opzichte van de weken hiervoor.
Voor ieder gezin is deze periode anders. In sommige gezinnen die al te maken hadden met onveiligheid, werd de situatie alleen maar nijpender. Andere gezinnen blijken het juist, tegen de verwachting van menig hulpverlener in, beter te redden nu ze meer op zichzelf aangewezen zijn en de hulpverlening (op afstand) minder ‘in hun nek hijgt’.
Nu alles al lange tijd anders is en nog lange tijd anders dan normaal zal zijn, is het extra belangrijk dat kinderen zich gezien en gesteund voelen. In de afgelopen tijd zijn er veel initiatieven ontstaan om (professionals te ondersteunen om) ook kinderen die te maken hebben met kindermishandeling en andere stress juist nu extra aandacht te geven. Ik geef hier graag een aantal goeie voorbeelden.
Voor professionals:
- Varen op veerkracht. Deze handreiking is primair bedoeld voor leerkrachten, in de context van de scholen die weer opengaan in coronatijd, maar bevat heel veel concrete en direct toepasbare tips die je ook als hulpverlener of jeugdbeschermer kunt inzetten. Geschreven door Leony Coppens en Naomi Vandamme, beiden expert op het gebied van trauma en veerkracht bij kinderen. Aanrader!
- Omgaan met het coronavirus. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een uitgebreide pagina met info voor professionals, ouders en kinderen over alles wat te maken heeft met (de gevolgen van) de coronamaatregelen. De site wordt voortdurend actueel gehouden.
- Ondersteunen van KOPP/KOV-kinderen tijdens corona. Hoe ondersteun je kinderen van ouders die het toch al moeilijk hadden? Trimbos zet veel info, tips en filmpjes op een rij voor professionals, ouders en kinderen.
- Lessen seksuele vorming. De jaarlijkse Week van de Lentekriebels viel precies in het water doordat de scholen dichtgingen. Rutgers (kenniscentrum seksualiteit) komt daarom met verschillende lessen en andere tips voor (onderwijs- en andere) professionals, met extra aandacht voor seksueel misbruik en grensoverschrijding.
Voor kinderen (om kinderen op attent te maken of samen te kijken):
- Het is niet jouw schuld. Een initiatief van Centrum Seksueel Geweld: een brief aan kinderen voor wie het in deze periode extra lastig is om veel thuis te zijn, omdat ze in hun eigen huis seksueel misbruik meemaken. De belangrijkste boodschap: het is niet jouw schuld; wat er gebeurt mag niet en: er is hulp mogelijk. De brief wordt ook voorgelezen door verschillende bekende Nederlanders, zoals Eva Cleven, Maurice Lede en (met veel liefde) Kim van Kooten.
- Je mag om hulp vragen. Een belangrijke en liefdevolle boodschap van de ervaringsdeskundige jongeren van Team-KIM, die zelf weten hoe het is om onveilig op te groeien. Enkele van deze kanjers hebben ook meegewerkt aan het ‘Praktijkboek praten met kinderen over kindermishandeling’.
- Veilig in huis. Een pagina van NPO Zapp, speciaal gemaakt voor kinderen vanwege corona: allerlei informatieve filmpjes over kindermishandeling, grenzen, veilig internetten en wat je kunt doen als jij of iemand die je kent thuis geweld of verwaarlozing meemaakt. Ook geschikt om individueel of met de klas te bekijken (en na te bespreken!).
- De coronapagina van de Kindertelefoon. Met onderaan veelgestelde vragen, zoals: ‘En wat als het thuis niet zo fijn is?’. Of kinderen aan jou als professional nu wel of niet vertellen over wat ze meemaken: het kan fijn voor ze zijn om eens anoniem met iemand te praten die er helemaal alleen voor hen is, zoals de Kindertelefoon. Misschien wel juist nu?
Opnieuw (en met inachtneming van wéér nieuwe regels i.v.m. corona) naar school gaan is voor veel kinderen en gezinnen ook weer flink omschakelen. Na een fijne schooldag kan thuis aan school werken weer even extra lastig zijn en ook voor sommige ouders kan het extra stress geven dat we niet weten hoe lang we dit op deze manier moeten blijven doen en volhouden met elkaar. Dus: blijf aandacht houden voor hoe het ging en gaat; geef gelegenheid om te praten, vragen en vertellen; teken, schrijf, speel en doe wat je altijd doet, maar dan (nog steeds) net een beetje extra.
Lees ook: Ouders steunen bij onveiligheid: grijp je kans!; Hoe praat je op afstand met kinderen over thuis? en Wat als het op school veiliger is dan thuis?
